Ik woon in een flatgebouw met relatief veel alleenwonende werkende vrouwen. Ze beweren wel eens dat de menstruaties van vrouwen die veel samenzijn synchroon beginnen te lopen, daar kan ik geen uitspraken over doen, maar op sommige vlakken lopen onze levens wel synchroon. Er is een vrouw met wie ik regelmatig in de bus naar het station zit en op mijn vrije dag loop ik haar tegen het lijf in de Albert Heijn. Toeval, of niet?
Dat ik in een flat met veel gelijkgestemden woon, is te wijten aan toeval. Of misschien trekken bepaalde buurten in een stad bepaalde mensen aan. Wie zal het zeggen. Wat ik wel weet, is dat het op internet inderdaad ongeveer zo werkt: bepaalde delen van internet trekken bepaalde mensen aan. Het is niet eens onze eigen schuld. Google en de algoritmen van verschillende social media-kanalen zorgen daarvoor. Het fenomeen heet de filter bubble.
De filter bubble zorgt ervoor dat jij relevante zoekresultaten te zien krijgt die precies de informatie geven waar je naar zocht en dat Facebook eerst de artikelen laat zien die je waarschijnlijk leuk vindt. Als iemand anders op Google hetzelfde zoekwoord gebruikt, kan hij/zij andere resultaten te zien krijgen. Op zich handig, want op die manier hoef je nooit door te bladeren naar pagina twee van Google. Meestal hoef je niet eens verder te kijken dan het derde zoekresultaat. Allemaal het werk van een algoritme.
Het is superleuk in mijn bubble – en er is geen plek voor jou.
Afgezien van wat ik hiervan zou moeten vinden gezien de hele privacy op internet-kwestie, zorgt het ervoor dat ik in mijn comfortzone blijf en daar moeilijk uitkom. Ik krijg artikelen en informatie te zien die bij mijn ideeën en leefwereld passen en jij stuit op artikelen die passen bij de jouwe. Zo las ik een tijdje geleden dat iemand zich afvroeg: ‘Hoe heeft Trump de verkiezingen kunnen winnen? Niemand zag het aankomen.’ Het antwoord? Dit was een quote van iemand uit de ene filter bubble, maar ergens in een andere filter bubble was iedereen al maandenlang lovend over Donald Trump. De Trump-aanhanger wil geen tweets of artikelen over Hillary, tenzij ze belachelijk wordt gemaakt. Zelfs als je je er niet bewust van bent, weten algoritmes wat jij diep van binnen graag wil zien. Wanneer gaat Google therapie aanbieden?
Kortom, ik leef in een bubble. Ik woon toevallig in een flat met vrouwen die soortvan hetzelfde doen als ik en mijn internetgedrag wordt stiekem gestuurd. Het voelt vertrouwd in mijn bubble en ik voel me er zowaar normaal door. Want hé, blijkbaar lijken ‘de mensen op internet’ best wel op mij. Wat ik voor het gemak over het hoofd zie, is dat ik alleen voldoe aan mijn eigen filter bubble-norm. Het zomaar zou kunnen dat ik verre van normaal ben.
En toen veranderde alles…
Sinds een tijdje is mijn filter bubble in de war. De afgelopen paar jaar ben ik regelmatig in België en sindsdien glippen er Belgische websites sneaky mijn zoekresultaten binnen. Volledig gestoord. Waarom zou ik in godsnaam een zalm-broccolilasagne van Colruyt maken als mijn vertrouwde Albert Heijn ook een recept heeft? Best een aanrader trouwens. Zelfs de vertrouwde Albert Heijn is af en toe Belgisch volgens Google. Laatst wilde ik iets bestellen bij Hema. Per ongeluk gedroeg ik me als een bejaarde: ik typte Hema.nl niet in mijn adresbalk, maar ik zocht via Google naar Hema. Guess what? Hema.be staat op de eerste plaats. En het allerergste? Als ik doorklik naar de website krijg ik doodleuk een pop-up in beeld dat ik vanaf mijn locatie niets kan bestellen.
Kan mijn filter bubble handmatig aangepast worden? Ik wil eruit.
Tot zover mijn overpeinzingen. Wil je meer weten over de filter bubble? Dan kun je het boek van Eli Pariser lezen. Ik heb het niet gelezen.
Leuk artikel! :-)
Dankjewel, Henrieke!
Ja dat zijn inderdaad wel dingen om over na te denken. Je mist al snel een heel deel van de online wereld en je wordt dan dus eigenlijk ook minder uitgedaagd om verder te kijken dan wat er op je bordje ligt.
Ja, best gek eigenlijk dat bijvoorbeeld Google ongevraagd en onbewust bepaalt wat je te zien krijgt. Je weet eigenlijk nooit in welke mate. Die Belgische zoekresultaten maakten me er even bewust van dat je gedrag daadwerkelijk invloed heeft op wat je te zien krijgt.
Haha, ik heb moeten lachen om je artikel. Om de waarheid die er in zit, maar ook de herkenbaarheid. Dit filterbubble is inderdaad gemakkelijk, maar soms ook gevaarlijk. Je wordt er soms nogal eenzijdig door geïnformeerd..
En ja, die Belgische zoekresultaten.. haha! Ik vergeet vaak dat als ik in België bent en op zoek ben naar bronnen voor een paper o.i.d., dat hier dan natuurlijk Belgische resultaten naar boven komen. Niet zo handig als je wilt schrijven over het aantal Nederlanders dat zich interesseert in duurzaamheid. Gelukkig is dat nu vooral als ik in België ben, ben benieuwd of die filter van mij nog in de war gaat raken.. ;)
Eenzijdig geïnformeerd is inderdaad precies wat ik bedoel. Haha, Belgische resultaten zijn inderdaad niet echt handig als je een paper schrijft gericht op Nederlanders. Eigenlijk is dat best gek, want waarschijnlijk zoek je wel op Google.nl? Ik vind dat ik dan toch Nederlandse resultaten mag verwachten. Ik vrees dat jouw filter ook nog wel meer in de war raakt ;-) Het is maar bij vlagen hoor, maar het maakt me wel bewust van het feit dat wat je doet daadwerkelijk invloed heeft op wat Google je laat zien. En mijn vriend heeft dus het omgekeerde probleem met Nederlandse zoekresultaten.
Jij bedenkt altijd zulke leuke onderwerpen om over te schrijven! Ontzettend herkenbaar ook, soms vind ik het gewoon eng!
De beste inspiratie is meestal dichtbij. Ik ben daar ook niet zo goed in, want vaak zie ik het niet eens, maar oefening baart kunst. Iets heel simpels wat jou bezighoudt, zal ongetwijfeld iemand anders ook bezig kunnen houden.
Echt iets om eens over na te denken! Al heb ik ook heel vaak een anonieme browser open, ik neem aan dat ik dan geen bubble te zien krijg. Maar het viel me de laatste tijd wel op dat ik dan thuis hele andere zoekresultaten kreeg en niet meer kon vinden wat ik op de laptop boeiend vond.
Wat goed dat je vaak een anonieme browser gebruikt. Dan zul je daar inderdaad geen last van hebben. Daar had ik niet echt over nagedacht. Ik doe dat alleen bij het boeken van vluchten/hotels.
De nieuwsbubbel is best gevaarlijk, dat hebben we wel gezien in de Verenigde Staten. Ik schreef laatst een artikel over Jesse Klaver en had daarvoor gezocht op hem, en hij komt nu om de haverklap in mijn tijdlijn op Facebook voorbij. Dat vind ik eigenlijk toch niet zo fijn….
Ik heb je artikel even opgezocht. En inderdaad, al die advertenties zijn ook een goed voorbeeld van de filter bubble.
Het ergste is dat je soms lang na je vakantie NOG STEEDS berichten in het Spaans of Indonesisch krijgt… Alsof ik Spaans kan lezen ?!!?
Haha, ik niet in ieder geval. Toen ik naar Philadelphia was geweest, kreeg ik allemaal reclame voor roomkaas, dat vond ik dan wel weer grappig.